In eerdere blogs is er ingegaan op het boek ‘De 5 frustraties van teamwork‘ van Patrick Lencioni. Hij beschrijft hierin de kern van samenwerking in teams en de vijf voor de hand liggende valkuilen. Dit noemt hij de vijf frustraties van teamwork. Het model is opgebouwd als een piramide en begint bij de onderste laag:
- Vertrouwen: Vertrouwen vormt de basis van een goed functionerend team. Bij gebrek aan vertrouwen voelen teamleden zich niet op hun gemak en durven zij zich niet kwetsbaar op te stellen. Lees hier meer over in “Hoe creëer je vertrouwen in jouw team”.
- Conflicten: wanneer teamleden niet open en eerlijk met elkaar in discussie gaan, creëren ze een kunstmatige harmonie. Dit lijkt efficiënt maar zorgt niet voor een langdurige oplossing. Meer hierover lees je in “Hoe bevorder je productieve conflicten in teams”.
- Betrokkenheid: De angst voor conflicten leidt tot gebrek aan betrokkenheid en besluitvaardigheid. Als er geen consensus is, creëert dat onduidelijkheid over de richting en prioriteiten binnen het team. “Hoe stimuleer je betrokkenheid in een team?” gaat hier dieper op in.
- Verantwoordelijkheden: Wanneer teamleden niet gecommitteerd zijn aan de teamafspraken en deze ook niet duidelijk zijn, voelen zij zich niet verantwoordelijk om elkaar aan te spreken op prestaties en gedragingen. Hier gaan we in deze blog verder op in.
- Resultaten: Als er geen verantwoordelijkheid is voor eigen bijdragen en resultaten van het team, zullen teamleden zich richten op eigen behoeften en niet op gezamenlijke teambehoeften. Dit onderwerp wordt in de volgende blog besproken.
Gebrek aan verantwoordelijkheid
Hoewel er over vijf aparte frustraties gesproken wordt, staan ze niet los van elkaar. Ze vormen een onderling verbonden geheel. Als er op één vlak problemen zijn, werkt dat door op de rest en heeft dat direct effect op het functioneren van een team. Het is als een ketting met een kapotte schakel; het teamwork gaat achteruit als er één frustratie zich moet ontwikkelen.
Medewerkers aanspreken is vaak niet zozeer het probleem. Vanuit je rol als leidinggevende hoort dat bij je taak. Je directe collega’s in een team aanspreken is vaak een stuk lastiger. Dit komt omdat je als team gelijkwaardig bent. Het gevoel van “wie ben ik om jou aan te spreken?”, kan daarbij een rol spelen. Daarnaast kan gebrek aan betrokkenheid ervoor zorgen dat teamleden verantwoordelijkheid mijden. Hoe gedreven werknemers ook zijn, als een overeengekomen actieplan niet gesteund wordt, zullen collega’s elkaar minder snel confronteren met hun verantwoordelijkheden. Alleen als teamleden een duidelijk beeld hebben van wat er verwacht wordt, kunnen zij elkaar aanspreken op hun gedragingen en handelingen. Iemand aanspreken op iets wat nooit was afgesproken, blijkt vaak voor menigeen heel lastig te zijn.
Als een team verantwoordelijkheid mijdt
Voor teamleden kan het ongemakkelijk zijn om elkaar ter verantwoording te roepen. Ook, of misschien wel juist, als een team sterke onderlinge banden heeft, kunnen mensen lastige gesprekken uit de weg gaan. Vaak komt dit voort uit de angst om de persoonlijke relatie in gevaar te brengen. Echter kan er onvrede ontstaan wanneer temleden niet aan de verwachtingen voldoen, wat weer ten koste gaat van de kwaliteit van de relatie. Dit kan zorgen voor onderlinge wrok, deadlines die niet gehaal worden en middelmatigheid bevorderen.
Als een team elkaar wel aanspreekt op hun verantwoordelijkheden, versterkt dit vaak juist de relatie. Het is een manier om respect voor elkaar te tonen en geeft aan dat je bepaalde verwachtingen van de ander hebt. Druk van collega’s blijkt een goed middel te zijn om prestaties te verhogen. Collega’s zullen beter hun best doen, problemen worden tijdig gesignaleerd en aangepakt en afspraken worden eerder nagekomen.
Hoe zorg je ervoor dat teamleden hun verantwoordelijkheid nemen?
Om een team op dit punt te ontwikkelen kan je aan de volgende mogelijkheden denken:
- Publicatie van de doelstellingen en maatstaven: Het openbaar maken van wat het team moet bereiken, wie wat moet doen en hoe iedereen een bijdrage moet leveren om successen te behalen.
- Eenvoudige, regelmatige voortgangsgesprekken: Door structureel overleggen in te plannen waarin teamleden elkaar feedback geven. Hierin wordt besproken hoe teamleden functioneren teneinde de vastgestelde doelstellingen te behalen.
- Teambeloning: Als je de individuele beloning vervangt met een team beloning, kan dat voor een gezamenlijke verantwoordelijkheid zorgen. Wanneer een teamlid niet goed functioneert, wordt het belang om degene aan te spreken groter om te voorkomen dat doelstellingen niet gehaald worden.
Voor alle teamleden moet het duidelijk zijn dat het om een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid gaat. Om er een succes van te maken, zal een leidinggevende, zeker wanneer een team dit niet gewend is, het goede voorbeeld moeten laten zien en de medewerkers aanspreken op het nemen van verantwoordelijkheid. Vanuit deze voorbeeldrol is het de bedoeling dat dit gedrag de norm wordt in het team. Het team heeft hier samen in te leren. Daarom is het goed om in beeld te brengen of er voldoende veiligheid en vertrouwen is om elkaar feedback te geven. En hebben de teamleden de juiste skills om feedback te geven? Is het antwoord nee op de eerste vraag, dan zal je een stap lager moeten gaan in de piramide omdat daar nog werk te doen is. Is het antwoord nee bij de tweede vraag, dan is het van belang om de medewerkers te versterken op het geven en ontvangen van feedback. Door een cultuur te creëren waarin teamleden de gezamenlijke verantwoordelijkheid als uitgangspunt nemen, zullen mensen zich meer gaan richten op de gemeenschappelijke resultaat. Hierover lees je meer in de volgende blog.
Wat kan Kerngroep voor jou betekenen
Kerngroep heeft jarenlange ervaring op het gebied van teamontwikkeling. Mist jouw team verantwoordelijkheidsgevoel of loop je tegen één van de andere vier frustraties aan? Kerngroep denkt graag met je mee om structurele veranderingen in jouw team teweeg te brengen. Lijkt het je interessant om meer te weten over onze werkwijzen? Neem dan contact op met Kerngroep. Wij informeren je graag naar de mogelijkheden en wat we voor jou kunnen betekenen.
Ga terug naar het overzicht